Terug naar Column index
September 2013 - Zelf screenen op blaasproblemen bij MS
Zelf screenen op afwijkingen door MS kan een belangrijke bijdrage leveren aan behoud en verbetering van de gezondheid. Door zelf te screenen kunnen veranderingen in een vroeg stadium worden opgespoord, en kan – nadat met zorgverleners contact is opgenomen - ook een eventuele behandeling op tijd worden gestart. Zelf screenen kan ook deel uitmaken van zelfmanagement, doordat het de mogelijkheid geeft op eigen initiatief maatregelen te treffen, zoals aanpassen van bepaalde gedrag- of leefwijze.
Het bevorderen van zelfmanagement is een van de doelstellingen van het MSmonitor project, waaraan momenteel 15 Nederlandse MS-centra deelnemen. Mensen met MS kunnen online zelf vragenlijsten invullen, dagboeken bijhouden, en ook via e-consult hun zorgverleners contacteren. De individuele scores worden in tabellen en grafieken weergegeven zodat het beloop van klachten in de tijd kan worden gevolgd. Met toestemming kunnen meerdere zorgverleners meekijken, en de gegevens gebruiken om de kwaliteit en de efficiëntie van de (spreekuur)zorg te verbeteren. Een van de beschikbare vragenlijsten gaat over blaasklachten: de Mictievragenlijst. Dit is een uitgebreide lijst die een volledige inventarisatie geeft van iemands mogelijke blaasklachten. Vanwege de lengte is de Mictievragenlijst niet zo geschikt om te gebruiken voor een snelle screening op problemen met de blaasfunctie.
Recent heeft een internationale groep onderzoekers een korte vragenlijst ontwikkeld, waarmee mensen met MS zelf kunnen screenen op blaasproblemen. Deze Actionable MS Urinary Function Screening Tool, zoals de officiële naam luidt, telt zeven vragen. Als antwoord kan men telkens kiezen uit vier mogelijkheden: ‘nooit / helemaal niet’, ‘soms / een beetje’, ‘meestal / matig’, en ‘altijd / zeer’. De score wordt berekend aan de hand van de antwoorden en is minimaal 0 (goed) en maximaal 7 (niet goed). Bij een score van 3 of meer is er reden verdere stappen te ondernemen.
Probleem is echter dat de Actionable lijst is ontwikkeld in het Engels en ook in deze taal wetenschappelijk is getest op zijn betrouwbaarheid als screeninginstrument. Daarom starten wij in het najaar een z.g. validatiestudie van de Nederlandse versie. Deelname aan deze online studie is mogelijk voor iedereen met de diagnose MS of CIS, en bestaat uit het 2 maal invullen van een aantal vragenlijsten, met een week tussenpoos. We verwachten in de eerste helft van 2014 de Nederlandse Actionable gevalideerd te hebben, zodat we deze via MSmonitor online beschikbaar kunnen stellen voor zelfscreening van blaasproblemen.