Terug naar Column index
Juni 2012 - Onderzoek MS4 Research Institute - Binnen twee jaar na diagnose kunnen geheugen- en concentratieproblemen leiden tot minder werken
Multipele sclerose (MS) kan een negatieve invloed uitoefenen op de maatschappelijk kansen van mensen met MS. Niet zelden ziet men zich gedwongen in de loop van het arbeidzame leven minder uren te gaan werken of voortijdig met werken te stoppen. Een van de belangrijkste redenen waarom werken vaak niet meer lukt zijn veranderingen in de cognitie: concentratie, geheugen en snelheid van denken. Aan de hoge eisen die in werksituaties worden gesteld voor wat betreft tempo, concentratie en multi-tasking kunnen mensen met MS en cognitieve problemen moeilijk voldoen.
Er is opvallend weinig bekend over de maatschappelijke en economische gevolgen van cognitiestoornissen bij MS, ook in Nederland. Daarom startte het MS4 Research Institute de COGNISEC studie, een onderzoek naar het verband tussen cognitieve veranderingen en de socio-economische situatie bij mensen met clinically isolated syndrome (CIS) en vroege relapsing-remitting MS (eerste twee jaar na de diagnose). Het onderzoek vindt plaats in het Amphia Ziekenhuis (Breda), Medisch Centrum Alkmaar (Alkmaar), Westfries Gasthuis (Hoorn), Viecuri Medisch Centrum (Venray), St. Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg), Reinier de Graaf Ziekenhuis (Delft) en Medisch Centrum Leeuwarden (Leeuwarden). Cognitie wordt gemeten m.b.v. de CDR (Cognitive Drug Research) testbatterij, die bestaat uit een aantal geautomatiseerde testen die met een laptop worden afgenomen. De socio-economische situatie wordt in kaart gebracht via een vragenlijst. In totaal 50 mensen met CIS of vroege RRMS nemen deel.
Uit de eerste analyses kwamen onverwachte bevindingen naar voren. We vonden opvallend sterke verbanden tussen de kwaliteit van het lange-termijn geheugen enerzijds en het aantal uren dat iemand werkte per week, het aantal dagen werken per week en het maximale aantal uren werken per dag. Ook bleek dat mensen die er moeite mee hadden zich kortstondig sterk te concentreren, aangaven minder uren te willen gaan werken.
Deze onderzoeksresultaten wijzen erop dat al in de eerste twee jaren na de diagnose CIS of RRMS cognitieve problemen, met name moeite met het lange termijn geheugen, ertoe leiden dat iemand minder uren moet gaan werken. Mensen die zich moeilijk gefocusseerd kunnen concentreren, willen (nog) minder gaan werken.
Het lijkt daarom van het grootste belang om al in de eerste jaren na de diagnose eventuele cognitieve veranderingen tijdig op te sporen. Alleen zo kunnen (preventieve) maatregelen worden genomen, bijv. aanpassing van de medicamenteuze behandeling, training, informatie aan superieuren en aanpassingen in de werksituatie.
Het MS4 Research Institute is bezig om de CDR testen geschikt te maken voor online toepassing. Het is de bedoeling dat mensen met MS dan zelf regelmatig hun cognitie kunnen testen via een website en aan de hand van de uitkomsten het beloop van hun geheugen en concentratie kunnen volgen. Door neuroloog en MS-verpleegkundigen toestemming te geven de testresultaten in te zien, kunnen deze op een efficiënte manier bij hun MS-patiënten de cognitie monitoren en eventuele veranderingen snel op het spoor komen.
Literatuur
- Jongen PJ, Ter Horst AT, Brands AM. Cognitive impairment in multiple sclerosis. Minerva Med. 2012 Apr;103(2):73-96.
- Edgar C, Jongen PJ, Sanders E, et al. Cognitive performance in relapsing remitting multiple sclerosis: a longitudinal study in daily practice using a brief computerized cognitive battery. BMC Neurology 2011;11:68-79.